ในประเทศจีน ตลาดเครื่องแต่งกายสำหรับเด็กโตเร็วกว่าคลาดเสื้อผ้าก��ุ่มอื่น โดยในปี 2018 ยูโรมอนิเตอร์ (Euromonitor) บริษัทด้านข้อมูลการตลาดระบุว่าตลาดเสื้อผ้าเด็กในจีนมีมูลค่าสูงถึง 40,500 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ราว 1.24 ล้านบาท) เมื่อผนวกกับแรงหนุนจากกระแสอินฟลูเอนเซอร์เด็ก ซึ่งแบรนด์ต่างๆ ใช้โปรโมตสินค้าผ่านโซเชียลมีเดีย ยิ่งทำให้โมเดลเด็กยิ่งเป็นที่ต้องการ

เฉิ่นหรงเฟิง ผู้จัดการบริษัทเครื่องแต่งกายหูโจวหมิงกั่ง (Huzhou Minggang Clothes Company) กล่าวกับสำนักข่าวเจ้อเจียงเดย์ลี่ (Zhejiang Daily) ว่าความต้องการนายแบบนางแบบเด็กสูงขึ้นจากการบูมของอี-คอมเมิร์ซ

"พอชุดที่เด็กใส่โด่งดังในโลกออนไลน์ บริษัทเจ้าอื่นก็พากันรับโมเดลเด็กไปสวมชุดของพวกเขาถ่าย" เฉิ่นกล่าว

ภาพการประกวดเดินแบบเด็กในกรุงปักกิ่ง วันที่ 9 มิถุนายน 2019

เขตจื้อหลี่ เมืองหูโจว มณฑลเจ้อเจียง เป็นหนึ่งในเขตที่อุตสาหกรรมเสื้อผ้าเด็กกำลังเฟื่องฟู เว็บไซต์ซินหลั่ง (Sina.com) รายงานว่า โมเดลเด็กได้รับค่าจ้างอยู่ที่ 80 ถึง 150 หยวน (ประมาณ 350-660 บาท) ต่อการถ่ายแบบในเสื้อผ้าหนึ่งชุด หรือสูงถึง 10,000 หยวน (ประมาณ 43,800 บาท) ต่อวันสำหรับการถ่ายแบบ 100 ชุดขึ้นไป โดยโมเดลระดับที่มีชื่อเสียงที่สุดนั้น ทำรายได้ถึง 1 ล้านหยวนต่อปี (ราว 4.38 ล้านบาท) ขณะที่โมเดลที่ประสบความสำเร็จระดับกลางๆ มีรายได้หลักแสนหยวน

ขณะที่ปกติแล้วเขตจื้อหลี่นี้มีประชากรประมาณ 100,000 ราย แต่ด้วยการเติบโตของธุรกิจโมเดลเด็ก ทำให้ช่วงวันคนโสดหรือวันที่ 11 พฤศจิกายน ซึ่งเป็นช่วงพีคเนื่องจากเป็นเทศกาลช้อปปิ้งครั้งใหญ่ประจำปี มีคนหลั่งไหลเข้ามาในเมืองถึง 350,000 ราย บางครอบครัวย้ายมาเช่าห้องในเขตจื้อหลี่เพื่อหางานถ่ายแบบให้ลูกในเขตจื้อหลี่ซึ่งมีผู้ผลิตเสื้อผ้าเด็กราว 10,000 เจ้า

หญิงแซ่เป่า เล่ากับเว็บไซต์ซินหลั่งว่า เธอพากู่เกอ ลูกสาววัย 11 ปี ย้ายจากมณฑลชานตงมาอาศัยในเขตจื้อหลี่ตั้งแต่เมื่อ 7 ปีที่แล้วในช่วงที่อุตสาหกรรมเสื้อผ้าเด็กกำลังพัฒนา พร้อมเล่าอีกว่าในหลายๆ ครั้ง ลูกสาวเธอทำการบ้านในช่วงพักแต่งตัวหรือแต่งหน้า และเวลาหลังเลิกเรียนก็จะหาครูมาสอนวิชาที่ขาดเรียนไประหว่างมีงานเดินแบบ

"ลูกสาวฉันมีนิสัยชอบแสดงออก ฉันคิดว่าเธอคงมีความสุขกับการเป็นนางแบบเด็ก" เป่า กล่าว

ด้านกู่เกอ ลูกสาวของเธอเล่าว่ามีความฝันอยากเป็นนักแสดงในอนาคต แต่งานเดินแบบและการซ้อมก็ไม่ใช่เรื่องง่าย เป่าเล่าว่างานถ่ายแบบงานแรกของกู่เกอเริ่มตั้งแต่ 10 โมงเช้าและจบตอน 2 ทุ่ม

มีผู้ปกครองบางรายบอกว่าจุดประสงค์หลักไม่ใช่เรื่องเงิน หวังลี่ลี่ กล่าวกับสำนักข่าวเจ้อจียงเดย์ลีว่า เมื่อ 4 ปีก่อนได้บังคับให้ฉีสื่อชิง ลูกสาวอายุ 9 ขวบของเธอหัดเดินแบบเพราะขี้อายเกินไป แต่ทุกวันนี้ลูกของเธอมั่นใจมากขึ้นแล้วและชอบการเดินแบบ

"เรื่องรายได้ของเธอไม่อยู่ในหัวฉันเลย ฉันให้ความสำคัญกับประสบการณ์และสิ่งที่เธอได้เรียนรู้" หวังกล่าว

เสี่ยวเลี่ยง พ่อของโมเดลเด็กวัยสี่ขวบสองคน ก็กล่าวว่าเดิมทีเขาตั้งใจส่งลูกชายและลูกสาวเข้าสถาบันปั้นนายแบบนางแบบเพื่อเพิ่มความมั่นใจในตัวเอง แต่หลังจากลูกทั้งสองคนมีท่าทีสนใจ เขาก็ลงทุนทั้งเงินและเวลามากขึ้นเพื่อปูพื้นฐานอาชีพนายแบบนางแบบให้ลูก

พื้นที่สีเทาของพรีเซนเตอร์รุ่นเยาว์

กับการใช้แรงงานเด็กด้วยช่องโหว่ทางกฎหมาย

ทางด้าน กงฉือผิง นักจิตวิทยาเด็กชาวจีน กล่าวว่าเด็กตั้งแต่วัยแรกเกิดถึง 6 ขวบ นั้นเป็นช่วงที่กำลังมีการพัฒนาทางด้านจิตใจ พวกเขาต้องการอิสระอย่างมาก และการนำเด็กมาทำงานเป็นนายแบบหรือนางแบบนั้นเป็นทางเลือกที่เลวร้ายอย่างยิ่ง

"ในเวลางาน โมเดลเด็กจะจงใจแสดงสีหน้าบางแบบ แต่ลึกๆ แล้วไม่ได้รู้สึกอย่างที่แสดงออกเลย นี่เป็นการจำกัดทั้งพัฒนาการทางด้านอารมณ์และทักษะทางด้านจิตใจที่มีความซับซ้อนขึ้น" กงกล่าว

นางแบบเด็กรอขึ้นเวทีประกวดเดินแบบในกรุงปักกิ่ง วันที่ 26 พฤษภาคม 2019

เทรนด์การปั้นโมเดลเด็กทำให้เกิดความกังวลเรื่องการใช้แรงงานเด็กและผลกระทบจากแรงกดดันของพ่อแม่ โดยเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา ชาวเน็ตพากันรุมประณามคลิปที่แม่ของเนียวเนียว นางแบบเด็กวัย 3 ขวบ เตะลูกตัวเองเพราะยืนไม่สวยขณะถ่ายแบบ โดยฝ่ายแม่ของเด็กแก้ต่างในเว็บบอร์ดเว่ยป๋อ (Weibo) ของจีนว่าทำไปเพื่อสั่งสอนและไม่ได้มีเจตนาทำร้ายลูก โดยขอโทษหากคลิปวิดีโอดังกล่าวทำให้เกิดความเข้าใจผิด

ทางด้าน หลี่คุน จากสถาบันปั้นนายแบบนางแบบเล่อฉิ่วชิง (乐秀星: Le Show Stars) ในกรุงปักกิ่ง ชี้ว่าคลิปที่มีการเผยแพร่นั้นเป็นเพียงยอดของภูเขาน้ำแข็ง และจากประสบการณ์ส่วนตัว การที่พ่อแม่ใช้ความรุนแรงกับเด็กไม่ใช่เรื่องที่พบได้ยาก

"ในฐานะที่อยู่ในอุตสาหกรรมถ่ายแบบ ผมต้องบอกว่าพฤติกรรมแบบนี้ค่อนข้างปกติ ก็มีบางครั้งที่เด็กๆ ไม่เชื่อฟัง ถ้าเป็นแบบนั้นผมว่าการที่พ่อแม่ตีลูกก็เป็นเรื่องปกติ" หลี่คุน กล่าว

นายแบบเด็กถ่ายแบบในกรุงปักกิ่งวันที่ 9 พฤษภาคม 2019

หลังเหตุการณ์การใช้ความรุนแรงที่เกิดขึ้น สำนักงานกำกับดูแลตลาด พันธมิตรเยาวชนคอมมิวนิสต์จีน และอัยการเขตปินเจียง เมืองหางโจว มณฑลเจ้อเจียง ได้เสนอร่างกฎหมายใหม่ที่จะห้ามไม่ให้เด็กอายุต่ำกว่า 10 ปี เป็นพรีเซ็นเตอร์สินค้า และห้ามไม่ให้ทำงานนานกว่าคราวละ 4 ชั่วโมง

ทั้งนี้ ประเทศจีนมีกฎหมายห้ามเด็กอายุต่ำกว่า 16 ปี ทำงานเต็มเวลาโดยมีสัญญาจ้างงาน ทว่ายังมีช่องโหว่สำหรับการจ้างงานนอกระบบอยู่

เสี่ยวเลี่ยง พ่อของสองโมเดลเด็กวัยสี่ขวบ มองว่าการออกกฎระเบียบควบคุมอย่างเดียวนั้นอาจไม่ได้ผล เขาเล่าว่าการประกวดเดินแบบบางงาน ลูกทั้งสองคนต้องเตรียมตัวในห้องแต่งหน้าตั้งแต่ 6 โมงเช้า เริ่มซ้อมในช่วง 10 หรือ 11 โมง ขณะที่การประกวดเริ่มจริงๆ ตอนบ่ายสองโมง และเสร็จราวบ่ายสามครึ่งถึงบ่ายสี่โมงจึงล้างเครื่องสำอางออก ในแง่หนึ่งจึงอาจกล่าวได้ว่าโมเดลเด็กใช้เวลาทำงานเพียง 5 ชั่วโมง

"รวมแล้วก็ใช้เวลาทั้งวัน ตั้งแต่ 6 โมงเช้าถึง 6 โมงเย็นนั่นแหละ 12 ชั่วโมงนี่เป็นเรื่องปกติ" เสี่ยวเลี่ยงกล่าว ส่วนลูกสาวของเขาก็ยังยืนยันว่ารู้สึกสนุกกับการเดินแบบและชอบอยู่บนเวที

ที่มา: SCMP / Lot Gain / AFP

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

อุตสาหกรรมสิ่งทอ

ARTICLE

ต่างประเทศ

นางแบบนายแบบเด็กบูมในจีน เปิดโอกาสลูกหรือใช้แรงงานเด็ก