นายเวทางค์ พ่วงทรัพย์ เลขาธิการคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (BDE) ในฐานะโฆษกกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) กล่าวถึงผลการมอนิเตอร์และรับแจ้งข่าวปลอมของศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม ระหว่างวันที่ 25 เมษายน – 1 พฤษภาคม 2568 พบข้อความที่เข้ามาทั้งหมด 821,891 ข้อความ โดยมีข้อความที่ต้องดำเนินการตรวจสอบ (Verify) ทั้งสิ้น 815 ข้อความ

สำหรับช่องทางที่มีการพบเบาะแสมากที่สุด คือ ข้อความที่มาจาก Social Listening จำนวน 602 ข้อความ ตามมาด้วยการแจ้งเบาะแสผ่าน Line Official จำนวน 11 ข้อความ และช่องทาง Facebook จำนวน 2 ข้อความ รวมเรื่องที่ต้องดำเนินการตรวจสอบทั้งหมด 208 เรื่อง และจากการประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้รับผลการตรวจสอบกลับมาแล้ว 100 เรื่อง

ทั้งนี้ กระทรวงดีอี ได้แบ่งข่าวปลอมที่ได้รับความสนใจเป็น 5 กลุ่ม ประกอบด้วย

กลุ่มที่ 1 : นโยบายรัฐบาล ข่าวสารทางราชการ ความสงบเรียบร้อยของสังคม ขัดศีลธรรมอันดี และความมั่นคงภายในประเทศ จำนวน 92 เรื่อง

กลุ่มที่ 2 : ผลิตภัณฑ์สุขภาพ วัตถุอันตราย เครื่องสำอาง รวมถึงสินค้าและบริการที่ผิดกฎหมายจำนวน 68 เรื่อง

กลุ่มที่ 3 : ภัยพิบัติ จำนวน 14 เรื่อง

กลุ่มที่ 4 : เศรษฐกิจ จำนวน 10 เรื่อง

กลุ่มที่ 5 : กลุ่มอาชญากรรมออนไลน์ จำนวน 24 เรื่อง

นายเวทางค์ กล่าวต่อว่า เมื่อพิจารณาจากข่าวปลอมที่ได้รับความสนใจในลำดับต้นๆ ในสัปดาห์นี้ พบว่าเป็นยังคงเป็นข่าวเกี่ยวกับเรื่องของภัยพิบัติ โดยเฉพาะเรื่องที่เกี่ยวข้องต่อเนื่องจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว ซึ่งมีผลกระทบต่อสังคมส่วนใหญ่ ทำให้เกิดความตื่นตระหนก เข้าใจผิด สับสน และวิตกกังวลได้ นอกจากนี้ยังมีเรื่องการให้บริการของหน่วยงานรัฐ และเรื่องของสุขภาพ ซึ่งมีผลกระทบต่อประชาชนส่วนใหญ่ โดยข่าวที่ได้รับความสนใจจากประชาชนมากที่สุด 10 อันดับ ได้แก่

อันดับที่ 1 : เรื่อง จะเกิดแผ่นดินไหวที่ภาคอีสาน

อันดับที่ 2 : เรื่อง 20 เคล็ดลับอายุยืน จากองค์การอนามัยโลก

อันดับที่ 3 : เรื่อง ภาคเหนือในไทย คือพื้นที่ปลอดภัยที่สุดจากแผ่นดินไหว ไม่ใช่ภาคอีสาน

อันดับที่ 4 : เรื่อง เขื่อนนราธิวาสเสี่ยงแตก เหตุคลื่นทะเลซัดแรงต่อเนื่อง

อันดับที่ 5 : เรื่อง กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน เปิดรับตัวแทนพับถุงกระดาษ ทำงานที่บ้าน รายได้ 1,200 บาทต่อวัน ผ่านเพจเฟซบุ๊ก จัดหาฝีมือแรงงานชุมชน

อันดับที่ 6 : เรื่อง เงินดิจิทัล 10,000 บาท จ่ายครบทุกกลุ่มภายในเดือน ก.ย. 68

อันดับที่ 7 : เรื่อง ขบวนการวีซ่านักเรียนจีน! ต่อ ตม. ก่อนลุยไซต์งาน หัวละหมื่น

อันดับที่ 8 : เรื่อง วันที่ 26 มี.ค 68 นายกฯ กัมพูชาเดินทางมาไทย เพื่อขอเจรจาเปิดทางขึ้นเขาพระวิหารฝั่งไทย

อันดับที่ 9 : เรื่อง M-Flow ส่ง SMS ให้ชำระค่าผ่านทางและค่าปรับโดยเร็วที่สุด

อันดับที่ 10 : เรื่อง สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ล็อกเลขท้าย 3 ตัว

“เมื่อพิจารณาจากข่าวปลอมที่ประชาชนสนใจมากที่สุด จาก 10 อันดับข้างต้น พบว่ายังคงเป็นข่าวเรื่องของภัยพิบัติ ที่เกี่ยวข้องต่อเนื่องจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว ซึ่งเป็นทำให้เกิดความตื่นตระหนก เข้าใจผิด ความสับสนในสังคม โดยหากมีการแชร์ส่งต่อกันไปในสังคม มีผลทำให้ประชาชนเกิดความหวั่นวิตก นอกจากนี้ยังมีเรื่องการให้บริการของหน่วยงานรัฐ และข่าวที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ ที่อาจส่งผลกระทบกับประชาชนทั่วประเทศเป็นวงกว้าง” นายเวทางค์ กล่าว

สำหรับอันดับ 1 เรื่อง “จะเกิดแผ่นดินไหวที่ภาคอีสาน” กระทรวงดีอี ได้ตรวจสอบร่วมกับ กรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม พบว่าเป็นข้อมูลเท็จ โดยขอชี้แจงว่า ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หรือ ภาคอีสานของประเทศไทย ไม่มีรอยเลื่อนมีพลังพาดผ่านพื้นที่ดังกล่าว จึงถือเป็นพื้นที่ที่มีความปลอดภัยจากแผ่นดินไหวในระดับสูง โดยมีความเสี่ยงในการเกิดแผ่นดินไหวน้อยมากหรือแทบไม่มี

ในส่วนภูเขาไฟในประเทศไทย ปัจจุบันได้ดับสนิทไปหมดแล้ว เมื่อไม่มีหินหนืดกระตุ้นการเคลื่อนตัวตั้งแต่หลัง 10,000 ปี ทางธรณีวิทยาจึงถือว่า ภูเขาไฟนี้ตาย เช่น ภูเขาไฟกระโดง จังหวัดบุรีรัมย์

ในส่วนข่าวปลอมอันดับ 2 เรื่อง “20 เคล็ดลับอายุยืน จากองค์การอนามัยโลก” กระทรวงดีอี ได้ตรวจสอบร่วมกับกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข พบว่าเป็นข้อมูลเท็จ โดยยืนยันว่า ข้อมูลดังกล่าวไม่ตรงกับเอกสารเผยแพร่อย่างเป็นทางการขององค์การอนามัยโลก และขาดแหล่งอ้างอิงที่น่าเชื่อถือ ข้อเสนอแนะบางประเด็น เช่น "ดื่มไวน์ดี ๆ ในปริมาณที่พอเหมาะ" หรือ "กอด" มีความจำเพาะเจาะจงเกินไป แตกต่างจากแนวทางการให้คำแนะนำด้านสุขภาพของ WHO ที่มุ่งเน้นหลักการและปัจจัยที่มีผลกระทบต่อสุขภาพในวงกว้างมากกว่า

อย่างไรก็ตาม ดีอี มีความห่วงใยประชาชน เรื่องความตระหนักรู้เท่าทันข่าวปลอมที่ถูกแพร่กระจายบนสื่อออนไลน์ โซเชียล ซึ่งหากขาดความรู้เท่าทันส่งต่อข้อมูลข่าวปลอม ทำให้เกิดการหลงเชื่อ สร้างความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน เกิดความวิตกกังวล หรืออาจสร้างความเสียหายต่อชีวิต ทรัพย์สิน หรือข้อมูลส่วนบุคคล และอาจส่งผลกระทบต่อประชาชนในสังคมเป็นวงกว้าง ดังนั้นจึงควรตรวจสอบข้อเท็จจริงของข่าวหรือลิงก์เว็บไซต์ให้แน่ชัด

เวทางค์ พ่วงทรัพย์

ARTICLE

คุณภาพสังคม

ดีอี เตือน ข่าวปลอม 'จะเกิดแผ่นดินไหวที่ภาคอีสาน' หลอกลวงให้ ประชาชนตื่นตระหนก เข้าใจผิด