รายการ Intelligence วันที่ 12 เมษายน 2558

อะไรคือ “วิถีไทย” ที่เรียกร้องในวันสงกรานต์ ห้ามเต้น ห้ามเหล้า ห้ามแป้ง ห้ามน้ำแข็ง ฯลฯ อย่างนั้นหรือ

อัครพงษ์ ค่ำคูณ วิทยาลัยนานาชาติปรีดี พนมยงค์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ชี้ว่าสงกรานต์ในทัศนะราชการ กับสงกรานต์พื้นบ้านทับซ้อนและแตกต่างกันตั้งแต่โบราณ “สงกรานต์หลวง” คือวันเถลิงศกอันจะมีพระราชพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยา ขณะที่ “สงกรานต์พื้นบ้าน” คือวันรวมญาติเตรียมเข้าสู่ฤดูการผลิตใหม่ ซ่อมเครื่องมือเครื่องใช้ ล้างจอบเสียมผาลไถ ควบคู่ไปกับการต้มเหล้า รื่นเริง และ “ปลดปล่อย”

สงกรานต์เป็นเทศกาลเดียวที่กฎเกณฑ์สังคมผ่อนปรนให้ทุกคนสนุกสนานร่าเริง ชาย หญิง พระ ฆราวาส ผู้ใหญ่ ผู้น้อย สามารถละเมิดข้อห้าม เล่นสนุกอย่างเท่าเทียม กระทั่งบางชุมชนในอดีตอนุญาตให้ผู้หญิงจับพระโยนน้ำได้ เป็นสัญลักษณ์ของการปลดปล่อยความทุกข์ความคับข้องใจก่อนเริ่มปีใหม่

แต่สงกรานต์ปัจจุบัน กลับกลายเป็นเทศกาลทุกข์กังวลของรัฐ เมื่อมีคนเดินทางจำนวนมาก ก็มุ่งตั้งกฎเกณฑ์ข้อห้ามต่างๆ เพื่อลดจำนวนคนตาย