พนักงานกว่าร้อยชีวิต ร่วมกันหยุดงานประท้วงบริษัทเกมยักษ์ใหญ่ไรออตเกมส์ (Riot Games) ผู้ผลิตเกมลีกออฟเลเจนด์ส หรือแอลโอแอล (League of Legends: LoL) เกมแนวโมบา (Moba) ที่คาดว่ามีจำนวนผู้เล่นสูงที่สุดในโลก โดยในปี 2016 มีผู้เล่นกว่า 100 ล้านคนต่อเดือน อีกทั้งเป็นเกมต้นแบบของเกมอาร์โอวี (RoV) หรืออารีนาออฟแวเลอร์ (Arena of Valor) ซึ่งเป็นที่นิยมในประเทศไทย โดยการหยุดงานประท้วงเมื่อวันจันทร์ที่ 6 พ.ค.ที่ผ่านมานั้น มีสาเหตุมาจากการที่ทางไรออตบังคับใช้อนุญาโตตุลาการ ในการไกล่เกลี่ยคดีล่วงละเมิดทางเพศไม่ให้ไปถึงศาล

• การจัดการแข่งขันชิงแชมป์โลกเกมลีกออฟเลเจนด์ส ปี 2018 ที่สนามกีฬาอินช็อนมูนฮัก

โดยทั่วไปแล้ว อนุญาโตตุลาการ คือการระงับข้อพิพาทโดยที่คู่กรณีตกลงกันให้บุคคลที่สามเป็นคนพิจารณาชี้ขาดคดี เพื่อไม่ให้คดีไปถึงศาล แต่ในกรณีที่เป็นปัญหาของไรออตนั้น คือการบังคับใช้อนุญาโตตุลาการกับพนักงาน ซึ่งทำให้คดีที่เกิดขึ้นระหว่างพนักงานกับบริษัทต้องใช้อนุญาโตตุลาการในการตัดสินเท่านั้น พนักงานไม่สามารถนำปัญหาที่เกิดขึ้นไปฟ้องแก่ศาลได้ และปัญหาซึ่งเป็นประเด็นให้เกิดคดีความกับไรออตนั้น คือความไม่เท่าเทียมและการคุกคามทางเพศ

ภายหลังการประกาศของพนักงานเมื่อวันที่ 29 เม.ย. ว่าจะมีการหยุดงานประท้วง ต่อมาในวันที่ 3 พ.ค. ที่ผ่านมา ทางไรออตได้ประกาศจุดยืนว่าคดีในปัจจุบันจะยังคงพิจารณาภายใต้อนุญาโตตุลาการ แต่ในอนาคต พนักงานสามารถเลือกที่ไม่ใช้อนุญาโตตุลาการในการดำเนินคดีคุกคามทางเพศและการทำร้ายร่างกายได้

"ทันทีที่คดีความในปัจจุบันสิ้นสุด เราจะให้ทางเลือกพนักงานใหม่ของไรออตในการปฏิเสธที่จะใช้อนุญาโตตุลาการสำหรับคดีล่วงละเมิดทางเพศและการทำร้ายร่างกาย" ไรออตระบุไว้ในแถลงการณ์บนเว็บไซต์ของตัวเอง พร้อมชี้ว่าจะมีการพิจารณาขยายขอบเขตสิทธิในการปฏิเสธการใช้อนุญาโตตุลาการให้พนังกานทั้งหมดในอนาคต

อย่างไรก็ตาม เมื่อวันจันทร์ที่ 6 พ.ค. พนักงานไรออตกว่า 100 ชีวิตยังคงหยุดงานเพื่อประท้วงหน้าสำนักงานใหญ่ของบริษัทในลอสแอนเจลิส อยู่ดี โจเซลิน โมนาแฮน (Jocelyn Monahan) เจ้าหน้าที่กลยุทธ์ด้านการฟังเสียงผู้บริโภคของไรออตเกมส์ และเป็นหนึ่งในผู้จัดการประท้วงหยุดงาน เผยกับสำนักข่าวไวซ์ ว่า การหยุดงานประท้วงนี้เป็นไปเพื่อเรียกร้องให้ทางบริษัทหยุดการบังคับให้ ใช้อนุญาโตตุลาการกับพนักงานประจำและพนักงานสัญญาจ้างของไรออต ทั้งพนักงานในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต รวมถึงกับคดีซึ่งกำลังดำเนินคดีอยู่ด้วย

ทั้งนี้ทางผู้จัดการชุมนุมประท้วงได้ยื่นกำหนดการให้ทางบริษัทตอบข้อเรียกร้องของพวกเขาภายในวันที่ 16 พ.ค.

"มันเป็นการเสนอแนะมากกว่ายื่นคำขาดนะ แต่ถ้าเราไม่ได้ข้อตกลงที่ชัดเจนจากผู้บริหาร พวกเขาก็จะต้องเจอกับเราอีก"โมนาแฮน กล่าวแล้วย้ำว่าประเด็นนี้ยังไม่จบ แต่เพิ่งเริ่มต้นต่างหาก

ทางด้านไรออตได้ชี้แจงในวันจันทร์ผ่านทางอีเมลกับโคตาคุ (Kotaku) เว็บไซต์ข่าวสารด้านเกมซึ่งติดตามกรณีการคุกคามทางเพศในไรออตเกมส์มาตั้งแต่ปีที่แล้ว ว่าทางบริษัทให้การสนับสนุนพนักงานที่หยุดงานประท้วง

"เราได้ขอให้ผู้จัดการทุกคนอำนวยความสะดวกทุกประการ รวมถึงการงดประชุมในช่วงเวลาประท้วง เพื่อให้พนักงานไรออตเข้าร่วมการชุมนุมประท้วงเวลาบ่าย 2 ถึงบ่าย 4 โมงได้ เราเคารพการตัดสินใจของพนักงานที่หยุดงานประท้วงในวันนี้ และพวกเขาจะไม่ต้องเผชิญกับการตอบโต้ใดๆ จากทางบริษัท อันเป็นผลจากการหยุดงานประท้วง (หรือไม่หยุดงานประท้วงก็ตาม)"

ทางผู้จัดการชุมนุมประท้วงได้ประกาศยื่นกำหนดการให้ทางบริษัทตอบรับข้อเสนอของพนักงานภายในวันที่ 16 พ.ค.

"นี่เป็นข้อแนะนำมากกว่าการยื่นคำขาดนะ แต่ถ้าเราไม่ได้คำตอบที่ชัดเจนจากผู้บริหาร เราก็จะต้องได้เจอกันอีก" โมนาแฮนกล่าว และย้ำว่าประเด็นนี้ยังไม่จบ แต่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นเท่านั้น

สำหรับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก่อนหน้านี้นั้น เมื่อเดือน พ.ค. ปี 2018 พนักงานไรออตได้ดำเนินคดีแบบกลุ่ม (Class Action) ซึ่งผู้ฟ้องร้องเป็นตัวแทนคนอื่นๆ ที่ได้รับผลกระทบแบบเดียวกัน โดยในกรณีนี้คือการเลือกปฏิบัติด้วยอคติทางเพศ การคุกคามทางเพศ และการจ่ายค่าตอบแทนอย่างไม่เท่าเทียม

เดือนธันวาคม ไรออตได้สั่งพักงาน สก็อต เกลบ (Scott Gleb) กรรมการผู้อํานวยการฝ่ายปฏิบัติการ หรือซีโอโอของบริษัท เป็นเวลา 2 เดือนโดยไม่ได้รับค่าจ้าง หลังมีข้อกล่าวหาว่า เขามีพฤติกรรมซ้ำซากในการผายลมใส่ ขย่ม และตีเข้าที่อัณฑะของพนักงาน โดยอ้างว่าเป็นส่วนหนึ่งของมุกตลกสร้างสีสันในที่ทำงาน

และเมื่อเดือน เม.ย. ปี 2019 ไรออตก็ได้ยื่นญัตติให้คดีต่างๆ ถูกพิจารณาโดยอนุญาโตตุลาการ ซึ่งทำให้การดำเนินคดีแบบกลุ่มไม่สามารถกระทำได้ รวมถึงทำให้สาธารณะไม่สามารถติดตามการพิจารณาคดีได้ เป็นที่มาของเหตุประท้วงในครั้งนี้

ไรออตไม่ใช่บริษัทด้านเทคโนโลยีรายแรกที่เผชิญกับการต่อต้านการใช้อนุญาโตตุลาการตัดสินคดีการคุกคามทางเพศ ในเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา พนักงานกูเกิลกว่า 20,000 คน ในกว่า 50 เมืองทั่วโลก ก็หยุดงานประท้วงมาตรการไกล่เกลี่ยการคุกคามทางเพศลักษณะนี้เช่นกัน กระทั่งทางกูเกิลต้องยอมยุติการใช้อนุญาโตตุลาการกับปัญหาภายในองค์กรทั้งหมด โดยมีผลวันที่ 21 มี.ค. ที่ผ่านมา แต่การประท้วงที่เกิดกับไรออตนั้น นับเป็นกรณีแรกที่เกิดกับบริษัทในอุตสาหกรรมเกม

ที่มา: Vice/ Business Insider/ CNET/ Los Angeles Times