ต่างประเทศ
ทำไมการยกเลิกค่าปรับ ทำให้คนคืนหนังสือห้องสมุดมากขึ้นในออสเตรเลีย
เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม รัฐบาลออสเตรเลียนแคพิทอลเทร์ริทอรี หรือเอซีที (Australian Capital Territory: ACT) เขตปกครองซึ่งเป็นที่ตั้งเมืองหลวงของออสเตรเลีย ประกาศยกเลิกค่าปรับหนังสือห้องสมุดในเอซีที การยกเลิกค่าปรับนี้จะมีผลในวันที่ 21 พฤศจิกายน และยกโทษค่าปรับหนังสือที่ค้างชำระอยู่ทั้งหมดให้ผู้ที่ยังค้างอยู่ด้วย
ในปัจจุบัน เขตเอซีทีมีประชากรค้างชำระค่าปรับการยืมหนังสือเกินกำหนดกว่า 24,000 คน มีรายการค่าปรับค้างชำระกว่า 47,000 รายการ รวมแล้วเป็นเงิน 1.86 ล้านดอลลาร์ออสเตรเลีย (ราว 38.75 ล้านบาท) การค้างชำระนานที่สุดคือ 15 ปี (ราว 83,000 บาท) และมีผู้ค้างชำระเงินสูงสุด 4,000 ดอลลาร์ออสเตรเลีย (ราว 83,000 บาท)
ทั้งนี้ค่าปรับหนังสืออยู่ที่วันละ 25 เซนต์ (ประมาณ 5 บาท)
สำหรับระบบใหม่จะเป็นการระงับผู้ที่ยืมหนังสือไปเกินกำหนด ไม่ให้ยืมหนังสือเล่มใหม่และรวมถึงห้ามใช้คอมพิวเตอร์ของห้องสมุดจนกว่าจะคืนหนังสือ
แอนดรูว์ บาร์ หัวหน้ารัฐมนตรีออสเตรเลียนแคพิทอลเทร์ริทอรี กล่าวว่าการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้จะกระตุ้นให้คนมาใช้ห้องสมุดกันมากขึ้น
"ค่าปรับส่งผลกระทบอย่างรุนแรงที่สุดต่อชาวเมืองแคนเบอร์รายที่มีรายได้น้อย และทำให้คนเลิกใช้ห้องสมุด เราพบว่าคนส่วนใหญ่ที่ค้างค่าปรับหนังสือไม่กลับมาห้องสมุดอีกเลย เป็นเรื่องที่มีแต่เสียกับเสีย ค่าปรับไม่ได้รับการชำระ และผู้คนก็เลิกใช้ห้องสมุดไปอีก" บาร์ กล่าว
อย่างไรก็ตาม แม้จะไม่มีค่าปรับการยืมหนังสือเกินกำหนด แต่จะยังคงมีค่าปรับสำหรับกรณีที่ทำหนังสือหายหรือเสียหาย โดยหากค้างการคืนหนังสือเกิน 4 สัปดาห์จึงจะนับว่าหนังสือหาย
ค่าปรับ ทำให้คนไม่คืนหนังสือ
เอซีที ไม่ใช่เขตปกครองแรกที่เริ่มใช้นโยบายห้องสมุดลักษณะนี้ โดยมีตัวอย่างความสำเร็จในเมืองอื่นๆ ของประเทศออสเตรเลียมาก่อนแล้ว
ในปี 2017 เมืองซิดนีย์ ประกาศยกเลิกค่าปรับเป็นเวลา 4 ปี หลังจากทดลองยกเลิกค่าปรับก่อน 12 เดือน แล้วพบว่ามีผู้นำหนังสือค้างชำระค่าปรับกลับมาคืนมากขึ้นถึง 3 เท่า เมื่อเทียบกับ 12 เดือนก่อนหน้าจะยกเลิกค่าปรับ
ในช่วงทดลองยกเลิกค่าปรับนั้น มีหนังสือกว่า 60,000 รายการถูกนำมาคืนในช่วงเดือน มิถุนายน 2016 ถึง กุมภาพันธ์ 2017 โดยบางเล่มนั้นเลยกำหนดคืนมากว่าสิบปี
ในคราวนั้น โคลเวอร์ มัวร์ นายกเทศมนตรีนครซิดนีย์ กล่าวว่า ค่าปรับส่งผลให้ผู้ยืมหนังสือเกินกำหนดรู้สึกกลัวและตัดสินใจไม่คืนหนังสือไปเลย แต่มาตรการใหม่เน้นไปที่การส่งเสริมด้านบวกให้ชุมชนมีความรับผิดชอบและแบ่งปันกัน แทนที่จะมุ่งลงโทษคน
ในปี 2018 รัฐแทสเมเนีย กลายเป็นรัฐแรกในออสเตรเลียที่ยกเลิกค่าปรับหนังสือไปโดยสมบูรณ์ ส่งผลให้ในช่วงเดือนพฤศจิกายน 2018 ถึงมีนาคม 2019 มีผู้สมัครสมาชิกห้องสมุดเพิ่มขึ้นกว่า 8,000 คน
ในรัฐวิกทอเรีย เครือห้องสมุดยาร์ราเพลนที (Yarra Plenty) ซึ่งมีห้องสมุด 9 แห่ง ก็ได้ยกเลิกค่าปรับด้วยเช่นกันในปีนี้ ขณะที่เมืองพอร์ตฟิลลิป (Port Phillip) ไม่มีการเก็บค่าปรับมากว่าสิบปีแล้ว
คริส สตีล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการบริการเขตเมือง ของดินแดนออสเตรเลียนแคพิทอลเทร์ริทอรี กล่าวว่าการยกเลิกค่าปรับค้างชำระหนังสือนั้น เป็นการทลายข้อจำกัดในการใช้ห้องสมุด และทำให้ผู้มีรายได้น้อยเข้าถึงห้องสมุดได้มากขึ้น
"เราทราบว่าคนส่วนใหญ่ที่ค้างชำระค่าปรับห้องสมุดไม่กลับมาใช้ห้องสมุดของเราอีกเลย เราอยากจะจัดการปัญหานี้ และทลายกำแพงที่ทำให้คนเลิกมาห้องสมุด"
สตีล เสริมว่าเห็นตัวอย่างจากเมืองอื่นๆ ทั้งทั่วโลกและในออสเตรเลียเองแล้วว่าการยกเลิกค่าปรับห้องสมุดทำให้มีคนสมัครสมาชิกห้องสมุดมากขึ้น โดยชี้ว่ามาตรการลักษณะนี้ในนิวยอร์กเองก็มีเยาวชนกลับมาใช้ห้องสมุดกันถึง 10 เปอร์เซ็นต์
“นี่คือเทรนด์ที่กำลังเกิดขึ้นทั่วโลกเพราะว่ามันสมเหตุสมผล มีแต่ได้กับได้” สตีล กล่าว
ที่มา: ABC / CityNews / Guardian
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
