การออกมาแถลงดังกล่าวของอัลบานีส เกิดขึ้นจากการตอบคำถามผู้สื่อข่าวในวันนี้ (12 ก.ย.) ที่รัฐบาลมีการประกาศวันหยุดราชการในวันที่ 22 ก.ย. เพื่อไว้อาลัยต่อการสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ประมุขพระองค์ก่อนของออสเตรเลีย ทั้งนี้ อัลบานีส และ เดวิด เฮอร์ลีย์ ผู้สำเร็จราชการประจำออสเตรเลีย จะเดินทางไปร่วมงานพระบรมศพในวันที่ 19 ก.ย.นี้ ก่อนที่จะเดินทางกลับมาถึงออสเตรเลียอีกครั้งในวันที่ 21 ก.ย.
ทั้งอัลบานีสและเฮอร์ลีย์จะเข้าร่วมงานพระบรมศพสมเด็จพระราชินาถเอลิซาเบธที่ 2 พร้อมกันกับ ลินเนทท์ วูด รักษาการข้าหลวงใหญ่ออสเตรเลีย ในสหราชอาณาจักร อย่างไรก็ดี รัฐสภาออสเตรเลียถูกประกาศให้ปิดการประชุมเป็นเวลา 15 วัน และจะมีการกลับเรียกการประชุมให้ได้ “เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้”
นอกจากนี้ หลังจากการเดินทางกลับมาออสเตรเลียภายหลังงานพระบรมศพแล้ว อัลบานีสและอดีตนายกรัฐมนตรีออสเตรเลียคนอื่นๆ ได้แก่ จอห์น โฮเวิร์ด, โทนี แอบบอทท์, และ มัลคอล์ม เทิร์นบูลล์ จะเดินทางไปยังญี่ปุ่น เพื่อเข้าร่วมงานรำลึกถึง ชินโซ อาเบะ อดีตนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น ซึ่งถูกลอบสังหารไปเมื่อไม่กี่เดือนก่อน
จากการไม่เข้าตอบคำถามต่อรัฐสภาของอัลบานีสถึง 2 โอกาสติดต่อกัน ทำให้ประชาชนตั้งคำถามต่อนายกรัฐมนตรีของออสเตรเลียอย่างหนัก อย่างไรก็ดี อัลบานีสได้แต่งตั้งให้ ริชาร์ด มาร์เลส รองนายกรัฐมนตรี นั่งเก้าอี้รักษาการแทนตนแล้ว
วูดได้มีการเข้าเฝ้าสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ภายหลังจากการสวรรคตของพระมารดา เพื่อแสดงความเสียใจแด่กษัตริย์พระองค์ใหม่ ก่อนที่วูดจะระบุว่า พระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ได้ทรงตรัสถึงความสัมพันธ์อันดีที่ทางสหราชอาณาจักรมีต่อออสเตรเลียมาโดยตลอด
อย่างไรก็ดี ในการแถลงข่าวของอัลบานีส ผู้สื่อข่าว ABC News สอบถามว่า จะมีการจัดทำประชามติให้ออสเตรเลียเป็นสาธารณรัฐ ด้วยการถอดพระเจ้าอยู่หัวของสหราชอาณาจักรและเครือจักรภพ ออกจากการเป็นองค์พระมุขของออสเตรเลียหรือไม่ อัลบานีสได้ตอบกลับว่า “เอาล่ะ มันยังไม่ใช่เวลาที่จะมาตอบในตอนนี้ ในช่วงเวลา ณ ตอนนี้”
อัลบานีสกล่าวอีกว่า “เจตนาในระหว่างเทอมนี้” ของตน คือการยอมรับสถานะชาวพื้นเมืองออสเตรเลียในรัฐธรรมนูญ และก่อนชี้ถึงสิ่งที่เขาเคยพูดก่อนการเลือกตั้งว่า “ผมนึกภาพไม่ออกถึงสถานการณ์ที่เราเปลี่ยนองค์พระประมุขแห่งรัฐ ไปเป็นประมุขแห่ง (สาธารณรัฐ) ออสเตรเลีย ทั้งที่ยังไม่มีการรับรองสิทธิชนพื้นเมืองในรัฐธรรมนูญของเราเลย”
“ตอนนี้ไม่เหมาะสม… ที่จะมีการพูดถึงการเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญ ที่เหมาะสมในตอนนี้คือการรำลึกถึงพระชนม์ชีพของสมเด็จพระราชินีนาถ” อัลบานีสกล่าวย้ำ ทั้งนี้ ขบวนการเรียกร้องให้เปลี่ยนออสเตรเลียเป็นสาธารณรัฐล้มเหลวลงเมื่อการทำประชามติปี 2542 แต่การสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 นำมาซึ่งการตั้งประเด็นดังกล่าวอีกครั้ง ภายใต้การรณรงค์ของพรรคกรีน ในการล้มระบอบกษัตริย์ออกไปจากออสเตรเลีย
หลังจากชัยชนะในการเลือกตั้งเมื่อเดือน พ.ค.ของพรรคแรงงานออสเตรเลีย อัลบานีสได้แต่งตั้ง แมทท์ ทิสเทิลทไวเท เป็นผู้ช่วยรัฐมนตรีเพื่อการเป็นสาธารณรัฐ ซึ่งเป็นตำแหน่งที่เขารับช่วงต่อ หลังจากช่วงที่พรรคแรงงานเคยฝ่ายค้าน
“ผมออกคำสั่งโดยการปรึกษาหารือกับผู้นำของรัฐและดินแดนทั้งหมด นี่เป็นเหตุการณ์ครั้งหนึ่งในชีวิตของเรา… สิ่งสำคัญคือต้องแสดงออกเชิงสัญลักษณ์อย่างเหมาะสม” อัลบานีสกล่าว พร้อมย้ำว่า การประกาศวันหยุดราชการและการไว้ทุกข์ จากการสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ได้มีการไตร่ตรองเอาไว้มาก่อนเมื่อ “นานมาแล้ว”
“ผมทราบดีว่าประเพณีบางครั้งทำให้เกิดความไม่สะดวก” อัลบานีสระบุกับ ABC News “แต่ประเพณีมีความสำคัญ… และผมคิดว่า 22 ก.ย. จะสามารถเป็นช่วงเวลาที่นำประเทศของเรามาเข้าไว้รวมกัน… ผมรู้ว่าผู้นำฝ่ายค้านได้แสดงการสนับสนุนให้เป็นวันแห่งการไว้ทุกข์แห่งชาติและเป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์เช่นกัน นี่คือสิ่งที่อยู่เหนือการเมือง”
ที่มา: