ไตรศุลี ไตรสรณกุล รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า รัฐบาลโดยกระทรวงสาธารณสุขได้มีนโยบายยกระดับบัตรทองสู่หลักประกันสุขภาพยุคใหม่ โดยให้ประชาชนที่มีสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ หรือสิทธิบัตรทอง สามารถเข้าใช้บริการหน่วยบริการปฐมภูมิในสถานพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุขได้ทุกแห่งทั่วประเทศ ไม่ว่าจะเป็นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบล (รพ.สต.) โรงพยาบาลประจำอำเภอ โรงพยาบาลประจำจังหวัด ทุกจังหวัดทั่วประเทศ ขณะที่ในพื้นที่กรุงเทพฯ สามารถไปใช้บริการได้ที่ศูนย์บริการสาธารณสุข และคลินิกชุมชนอบอุ่นทั่วกรุงเทพมหานคร โดยไม่ต้องมีใบส่งตัวจากหน่วยบริการที่ลงทะเบียนไว้ ซึ่งเริ่มต้นมาตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค. 2565 เป็นต้นมา 

หลักการของนโยบายนี้คือ ประชาชนยังคงเข้ารับบริการที่หน่วยบริการประจำที่ลงทะเบียนและหน่วยบริการปฐมภูมิในเครือข่าย แต่กรณีมีความจำเป็นหรือเหตุสมควรสามารถเข้ารับบริการปฐมภูมิที่หน่วยบริการปฐมภูมินอกเครือข่ายได้ โดยหน่วยบริการทุกแห่งที่ให้บริการประชาชนในลักษณะนี้ จะไม่ต้องให้ประชาชนกลับไปรับใบส่งตัว หรือมีการเรียกเก็บเงินจากประชาชน แต่ให้มาเรียกเก็บเงินจาก สปสช.

อย่างไรก็ตาม จะมีโรงพยาบาลในกลุ่มที่ไม่ได้จัดหน่วยบริการปฐมภูมิ เช่น กรณีโรงพยาบาลที่เป็นโรงเรียนแพทย์ โรงพยาบาลเฉพาะทาง ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในเขตกรุงเทพฯ ปริมณฑล จัดเป็นหน่วยบริการขั้นตติยภูมิ เมื่อประชาชนเข้าใช้บริการจะยังมีการขอใบส่งตัว  

ไตรศุลี กล่าวว่า แต่เนื่องจากขณะนี้มีประชาชนบางส่วนที่อาจไม่ทราบข้อมูลและเข้ารับบริการสถานพยาบาลที่ไม่ได้จัดบริการหน่วยปฐมภูมิและทางโรงพยาบาลมีการขอใบส่งตัว เมื่อไม่มีใบส่งตัวจึงถูกคิดค่าบริการ ในกรณีนี้สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) มีข้อแนะนำว่า หากไม่แน่ใจว่าสถานพยาบาลที่จะเข้ารับการรักษานั้นมีหน่วยปฐมภูมิและอยู่ในกลุ่มที่ยกเลิกการขอใบส่งตัวแล้วหรือไม่ ก่อนเข้ารับบริการสามารถโทรสอบถามที่ สายด่วน สปสช. 1330 กด 0 เพื่อสอบถามเจ้าหน้าที่ หรือ สอบถามที่ไลน์ OA สปสช. @nhso 

“ตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค. 2565 เป็นต้นมา ประชาชนผู้ถือบัตรทองสามารถเข้ารับบริการในระบบบริการปฐมภูมิในสถานพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุขได้ทุกแห่ง โดยหน่วยบริการจะไม่มีการเรียกใบส่งตัว แต่ในกรณีโรงพยาบาลที่เป็นโรงเรียนแพทย์ หรือโรงพยาบาลเฉพาะทางนั้นจะไม่ได้จัดหน่วยปฐมภูมิดังนั้นจึงอาจมีกรณีขอใบส่งตัวของผู้ป่วย ซึ่งประชาชนสามารถเช็คเครือข่ายของโรงพยาบาลได้ที่สายด่วน สปสช. 1330 หรือไลน์ @nhso ก่อนเข้ารับบริการได้” ไตรศุลี กล่าว

ทั้งนี้ บริการสุขภาพปฐมภูมิ คือ บริการสุขภาพด่านแรกของระบบบริการสาธารณสุข ซึ่งมีบทบาทในการดูแลสุขภาพประชาชนในท้องถิ่นโดยเน้นการป้องกันไม่ให้ป่วย หากเจ็บป่วยจะได้รับการดูแลรักษาเบื้องต้น (และครอบคลุมในกรณีที่จำเป็นจะต้องส่งต่อผู้ป่วยไปยังสถานพยาบาลที่รักษาโรคซับซ้อนมากขึ้น) ทั้งนี้รวมถึงบริการฟื้นฟูสุขภาพด้วย 

ตัวอย่างหน่วยบริการปฐมภูมิ เช่น สถานีอนามัย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบล (รพ.สต.) หน่วยบริการปฐมภูมิของโรงพยาบาล ศูนย์สุขภาพชุมชน ศูนย์บริการสาธารณสุข รวมถึง คลินิกชุมชนอบอุ่น เป็นต้น